Cechy zdrowotne

Czas na czytanie: ca 3 min

Cechy zdrowotne są ważne dla opłacalności hodowli, dobrostanu zwierząt i zrównoważonej produkcji mleka (przy użyciu niewielkich ilości leków).

Świetne zdrowie przekłada się na doskonałą długowieczność. Fotografia: Els Korsten

W indeksie TMI prowadzonym dla rasy norweskiej czerwonej uwzględnia się trzy różne grupy cech zdrowotnych. Są to zdrowie wymion, racic i odporność na inne choroby. 

Oszacowanie wartości hodowlanych dla wszystkich cechy zdrowotnych bazuje na danych pochodzących z Norweskiego Systemu Rejestracji Stad Mlecznych (NDHRS). Weterynarze zgłaszają do NDHRS każdy zabieg weterynaryjny u każdej krowy. Choroby racic definiuje się w oparciu o skandynawski atlas zdrowia racic, a każdy przypadek choroby racic stwierdzony podczas przycinania racic jest zgłaszany do NDHRS przez korektorów racic, weterynarzy lub rolników. 

Indeks zdrowia wymion (8% w TMI) 

Zapalenie gruczołu mlekowego (mastitis) jest najczęściej występującym i najbardziej kosztownym schorzeniem diagnozowanym u bydła mlecznego. Kliniczną postać mastitis (clinical mastitis, CM) obserwuje się u bydła rasy norweskiej czerwonej rzadko, częściowo dzięki rozwojowi genetycznemu odporności na to schorzenie. 

Indeks zdrowia wymion składa się z wartości hodowlanych dotyczących CM i liczby komórek somatycznych (somatic cell count, SCC). Bezpośredni cecha CM jest definiowana na podstawie informacji o zabiegach weterynaryjnych. SCC jest wskaźnikiem cech genetycznych skorelowanym z CM. Po scaleniu te dwie informacje tworzą indeks zdrowia wymion. 

Cechy 

Waga względna (%) 

Liczba komórek somatycznych 

66 

Kliniczna postać mastitis 

34 

Indeks zdrowia racic (4% w TMI) 

Wartości hodowlane oblicza się z uwzględnieniem racic skręconych (korkociągowych) i dwóch grup schorzeń racic (zakaźnych chorób racic i choroby racic powiązane z kulawiznami). Krowy definiuje się jako dotknięte schorzeniem (1) lub zdrowe (0) dla każdej cechy zdrowia racic. 

Racica skręcona 

Ocenia się, czy racica ma tendencję do skręcania (postać lekka) lub czy jest w oczywisty sposób skręcona (postać ciężka). Wszystkie przypadki racic skręconych rozpoznawane podczas przycinania racic są zgłaszane do NDHRS. 

Racice skręcone są dokumentowane przez doradców hodowlanych w ramach ocen budowy i te informacje są dołączane jako cecha skorelowana z genetyką podczas obliczania wartości hodowlanej z uwzględnieniem skręconych racic. 

Zakaźne choroby racic 

Zakaźne choroby racic to między innymi choroba Mortellaro, łagodne zapalenie racic, erozja rogu opuszek i powierzchniowe zapalenie skóry. 

Choroby racic powiązane z kulawiznami 

Choroby racic powiązane z kulawiznami obejmują wrzód podeszwy rogowej, wylewy krwawe do tworzywa podeszwy rogowej, oddzielenie się ściany puszki racicowej i ropień linii białej. 

Odporność na inne choroby (0% w TMI) 

Cecha „Odporność na inne choroby” jest zbiorową kategorią cech obejmującą najczęściej występujące choroby inne niż zapalenie gruczołu mlekowego, gorączka mleczna, ketoza, zatrzymanie błon płodowych, torbiele jajników, zapalenie macicy i cicha ruja. 

Cechy określa się cyframi 0 lub 1. Krowę klasyfikuje się jako chorą (1) dla każdej cechy, której wystąpienie udokumentowano. Jeśli wystąpienia cechy nie stwierdza się, krowę klasyfikuje się jako zdrową (0). 

Norweski System Rejestracji Stad Mlecznych

Norweski System Rejestracji Stad Mlecznych prowadzi ogólnokrajowa spółdzielnia mleczarska należąca do norweskich producentów mleka, TINA. System posiada certyfikat jakości wystawiony przez Międzynarodowy Komitet ds. rejestracji zwierząt (ICAR). 

Gromadzone dane pochodzą od niemal wszystkich producentów mleka w Norwegii i rozległego zbioru źródeł. 

Więcej o Norweskim Systemie Rejestracji Stad Mlecznych przeczytasz tutaj